Politiek bereidt zich voor op vele miljoenen aan bezuinigingen

Geschreven door Kees Bakker

De gemeente staat aan de vooravond van ingrijpende bezuinigingen. Voor de komende jaren worden structurele tekorten voorzien op de begroting. Voor volgend jaar gaat het om zo’n 5 miljoen euro, voor de jaren erna 17 miljoen (2026), 14 miljoen (2027) en 17 miljoen euro (2028).

Voorstellen voor de zomer

Ofschoon er pas in het najaar hoeft te worden besloten over de begroting voor het komende jaar, krijgt de gemeenteraad nog voor de zomer ‘ombuigingsvoorstellen’ van het college van burgemeester en wethouders. Dat zal zijn voor een bedrag van meer dan 17 miljoen, zodat de raad keuzes kan maken: waar geven we in de toekomst wel geld aan uit, waar niet meer?

Dat zal ook veel onrust teweegbrengen in de Lelystadse samenleving, daar is de politiek zich van bewust. Maar door de discussie op tijd te voeren en er ook de tijd voor te nemen, kunnen wel de beste en juiste beslissingen worden gemaakt, hoe pijnlijk die ook zijn, is de gedachte van het college van burgemeester en wethouders. Uiteindelijk zal er op 12 november besloten moeten worden over de bezuinigingen voor volgend jaar, dan nog een bescheiden bedrag van 5 miljoen euro.

Maatschappelijke instellingen

Verschillende instellingen hebben dinsdag de gemeenteraad al toegesproken over dreigende bezuinigingen op hun terrein. Zo vroegen Marga van Amerongen, directeur van het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Lelystad Dronten, en Herma Hofmeijer van Maatschappelijke Dienstverlening Flevoland, beiden namens het primair onderwijs, vooral niet te bezuinigen op het project ‘Versterken van de basis’, waarbij ouders en hun kinderen die opvoed- en opgroeivragen hebben worden ondersteund. Dat project loopt net twee jaar en begint nu zijn vruchten af te werpen. Ermee stoppen zou een vergissing zijn en uiteindelijk een grotere vraag naar zwaardere zorg opleveren.

Directeur Marieke Voogt van Welzijn Lelystad vroeg vooral niet te bezuinigen op het buurtwerk. “De buurtwerkers helpen mensen uit de eenzaamheid, voorkomen een zwaarder beroep op de GGZ, voorkomen dat zaken uit de hand lopen.” Omdat zij wel begrijpt dat er bezuinigd moet worden, wilde ze wel in gesprek met de gemeente over eventuele alternatieve bezuinigingen.

Raadplegen

De raad is blij met de inbreng van de maatschappelijke organisaties en vroeg zich af of er de komende maanden ok nog tijd is de bevolking te raadplegen. Volgens wethouder Dennis Grimbergen zal dat ingewikkeld worden, al was het maar om een proces op te tuigen dat echt een (doorsnede van) de bevolking aan het woord laat, en niet alleen de ‘usual suspects’ die hun stem altijd al laten horen in de lokale politiek. Bovendien is het uiteindelijk de gemeenteraad die de beslissingen zal moeten nemen.

Op 4 juli zal er meer duidelijk zijn over waar er volgens het college van b+w eventueel op bezuinigd kan worden. Voor die tijd worden er al voorzichtig kaders aangegeven door de gemeenteraad bij de behandeling van de kadernota, de financiële vooruitblik op de komende jaren, waarvan de besluitvorming op 18 juni op de agenda staat.

Ravijnjaar 2026

Lelystad staat overigens niet alleen in deze moeilijke opgave. Vanwege een eerder door het Rijk aangekondigde herstructurering van het Gemeentefonds, de pot geld die verdeeld wordt over alle gemeenten in Nederland, is er vanaf 2026 voor vrijwel allemaal veel minder geld beschikbaar. Ofschoon het nog niet duidelijk is hoe een eventueel nieuw kabinet daarmee om zal gaan, de vier formerende partijen hebben er niets over gezegd in hun hoofdlijnenakkoord, dreigt wat in gemeenteland is gaan heten het ‘ravijnjaar 2026’.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de VNG, is daarover nog druk in gesprek met het Rijk, maar heeft gemeenten al wel aangeraden zich voor te bereiden op het ravijnjaar, maar wel zonder nu al onomkeerbare beslissingen te nemen.