Omgaan met leegstaande kantoren blijft een worsteling voor de gemeente

Leegstaande panden die op de nominatie staan gesloopt te worden in Lelystad zorgen regelmatig voor ergernis en zelfs ongelukken. D66 heeft het college vragen gesteld over hoe er in Lelystad wordt omgegaan met leegstaande panden.

Verantwoordelijkheid eigenaar

Het leegstaande oude gebouw van het Computer Uitwijk Centrum in de Botter, langs het spoor, biedt geen fijne aanblik voor mensen die met de trein vanuit Almere Lelystad binnenkomen, en er was recent een brand. En in het Maerlanthuis waren recent twee incidenten: een brand en de val van een man in een liftschacht.  

D66 wil van de gemeente weten of er specifiek gecontroleerd wordt op leegstaande panden, “om te controleren dat pandeigenaren toegang en incidenten zoveel mogelijk voorkomen”.  Dat is niet het geval. “Primair rust de verantwoordelijkheid voor beheer en toezicht op een leegstaand pand bij de eigenaar. Indien er signalen zijn dat een eigenaar onvoldoende maatregelen neemt om het pand te beveiligen, kan de gemeente handhavend optreden. Deze signalen kunnen afkomstig zijn van meldingen door inwoners (bijvoorbeeld via de Fixi-app), van de politie of via gemeentelijke toezichthouders,” antwoordt het college.

Verscherpen toezicht

Het is mogelijk met de bestaande middelen het toezicht te verscherpen. “Binnen de bestaande capaciteit is het mogelijk om het toezicht op leegstaande panden te intensiveren. Waar nodig gebeurt dit ook. Maar zelfs met aangescherpt toezicht kunnen incidenten niet worden uitgesloten. Langdurig leegstaande panden blijven een doelwit voor vandalisme en onbevoegde toegang. Het meest effectief is om langdurige leegstand te beperken.”

Onlangs heeft dat toezicht ook geleid tot maatregelen. “Recent zijn bij een specifiek leegstaand pand aanvullende maatregelen genomen, nadat was gebleken dat de standaard maatregelen ontoereikend waren. Concreet heeft de eigenaar de beschadigde bouwhekken hersteld en de beplating op ramen en deuren verstevigd. Verder zijn de liftschachten op alle verdiepingen hermetisch afgesloten. Daarnaast is in opdracht van de eigenaar Bouwwatch-cameratoezicht geïnstalleerd, om onbevoegde toegang sneller te detecteren en te voorkomen. Ook is afgesproken dat de boa's deze locatie opnemen in hun controles, zowel tijdens dag- als avonduren. Met deze aanvullende maatregelen wordt de kans op nieuwe incidenten verkleind “

Verordening

Een maatregel die kan helpen eigenaren aan te sporen iets met een leegstaand pand te doen, of dat nu sloop is of herbestemming, is een leegstandsverordening. Daarin kan de eigenaar van een leegstaand pand verplicht worden die leegstand te melden bij de gemeente en gaat de gemeente actief met de eigenaar op zoek naar een (her)bestemming en eventueel nieuwe huurder.

Het college heeft er echter eerder voor gekozen niet zo’n verordening in te voeren en blijft bij dat standpunt. “Het instrument leegstandsverordening wordt door veel gemeenten nog steeds als onvoldoende effectief gezien en brengt aanzienlijke kosten, zowel uitvoeringskosten als in ambtelijke capaciteit, met zich mee waar geen inkomsten tegenover staan. De leegstandsverordening kent lange procedures met hoge administratieve lasten, terwijl de resultaten in de praktijk beperkt blijken. Dit verklaart waarom slechts een gering aantal gemeenten daadwerkelijk gebruik maakt van een leegstandverordening. Wij verwachten dat het bij elkaar brengen van pandeigenaren en stakeholders om gezamenlijk een oplossing te vinden meer resultaat oplevert dan de juridische afdwingbaarheid van de leegstandsverordening kan realiseren. Gezien deze overwegingen is het invoeren van een leegstandsverordening voor het college geen prioriteit.”

Praten helpt

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten onderschrijft die gedachte. “De praktijk wijst uit dat gemeenten met een leegstandsverordening deze vooral gebruiken om in gesprek te komen met de eigenaar. Dat leidt vaak al tot een oplossing,” zegt de VNG.

Andere oplossingen zijn dat de gemeente overgaat tot aankoop van panden om ze zelf te slopen of subsidie of leningen verstrekt voor sloop. Dat eerste is een vrij kostbare maatregel, net als de leegstandsverordening, dat tweede gebeurt wel bij agrarische gemeenten voor de sloop van stallen.

Geduld

Tot die tijd is het roeien met de riemen die er zijn. Het Computer Uitwijk Centrum bijvoorbeeld staat wel op de nominatie gesloopt te worden, maar dat zal pas gebeuren als er definitieve plannen zijn voor nieuwbouw in dat gebied. Dit gedeelte hoort bij de herontwikkeling van het Stationsgebied, maar is wel als laatste aan de beurt in die plannen. Dat gaat dus zeker nog een paar jaar duren