Rekenkamer Lelystad, een adviesorgaan dat voor de gemeente onder meer beleidszaken doorrekent en analyseert, uit waarschuwende tekst over afvalverwerker HVC, de afvalpartner van het stadhuis. Het bedrijf hoeft niet per se het belang van Lelystad na te streven, de invloed op het beleid is beperkt en er is een financieel risico. De gemeente moet volgend jaar opnieuw beslissen over de overeenkomst met HVC en het advies is, samen met andere bij HVC betrokken gemeenten gedegen onderzoek te laten doen.

Wat dat financiële risico betreft: de boeken geven geen rooskleurig beeld en er zijn leningen waarvoor de gemeente aansprakelijk is - ze is namelijk ook aandeelhouder.

Daar komt bij dat er grote investeringen staan gepland die tot hogere kosten leiden. HVC investeert in warmtenetten en CO2-afvang om minder afhankelijk te worden van afvalverbranding. Het gaat om kapitaalintensieve projecten met lange terugverdientijden en onzekere marktontwikkelingen, schrijft de rekenkamer. In andere gemeenten hebben soortgelijke investeringen volgens haar geleid tot hogere kosten en zorgen over betaalbaarheid voor inwoners. Als extra probleem wordt gezien dat HVC toch ook blijft inzetten op afvalverbranding, terwijl het rijksbeleid juist stuurt op vermindering daarvan.

Gevolgen voor burgers

Een en ander houdt het gevaar in dat de opbrengsten van deze investeringen achterblijven en ze niet rendabel zijn. En dan 'kunnen de kosten alsnog bij de aandeelhouders terechtkomen, met mogelijk financiële gevolgen voor aandeelhouders en burgers.'

In het uiterste geval, faillissement, zou de strop 15 miljoen zijn.

Wat de invloed op het beleid betreft: weliswaar is de gemeente aandeelhouder, maar slechts een van de zestig. Het gaat om 52 gemeenten en acht waterschappen, uit Flevoland, Friesland, Noord-Holland en Zuid-Holland. Die hoeven het niet altijd eens te zijn en dat kan de besluitvorming bemoeilijken, aldus de rekenkamer. Daarnaast kan de raad van commissarissen een eigen agenda hebben.