Flevolandse norm tegen ondermijning werpt vruchten af

De Flevolandse aanpak van ondermijning werpt zijn vruchten af. Sterker, ‘de Flevolande norm schrikt criminelen af’, durft burgemeester Jean Paul Gebben van buurgemeente Dronten, aanjager van die Flevolandse norm, wel te stellen. De norm is zo succesvol, dat andere provincies en regio’s in Nederland die nu ook hanteren, zoals Zeeland, Friesland en Brabant. “En daar kunnen wij weer van leren.”

Onder- en bovenwereld

Ondermijning is een ‘hot item’ in bestuurlijk Nederland. Het gaat om criminelen die voor illegale activiteiten gebruik van legale bedrijven en diensten. Witwassen, drugshandel en –teelt, het met veel geld mensen verleiden tot criminele activiteiten, er zijn veel voorbeelden.

In ‘de Flevolandse norm’ hebben de zes gemeenten in Flevoland, samen met de provincie, twee jaar geleden afspraken gemaakt over het tegengaan van die ondermijning. Dat is vastgelegd in 22 ambities. Dan gaat het erom dat bijvoorbeeld toezichthouders en buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) in alle zes de gemeenten zijn getraind op het signaleren van ondermijning. Maar ook dat in alle zes gemeenten dezelfde procedures worden gehanteerd om te controleren of er bij investeringen in vastgoed, horeca of andere sectoren bijvoorbeeld sprake of een sterke vermoeden is van witwassen. Zodat de crimineel die met een legale onderneming zijn crimineel verdiende geld wil witwassen, dat niet op Urk gaat doen, omdat het in Dronten niet meer lukt. “Door daar in Flevoland met elkaar afspraken over te maken, kun je dat voorkomen,” zegt Gebben.

Aanjager

Als aanjager van de aanpak tegen ondermijning constateert hij tevreden dat het met de bewustwording in bestuurlijk Flevoland, en misschien wel Nederland, wel goed zit. “Ik hoorde vroeger nog wel eens collega’s zeggen ‘Oh, dat komt bij ons niet voor’. Als je dat zegt, en ook niet alert bent op mogelijke vormen van ondermijning in je gemeente en daar vervolgens maatregelen tegen neemt, faciliteer je het in feite. Gelukkig hoor ik die opmerking steeds minder.”

In Flevoland is daarom twee jaar geleden ‘de Flevolandse norm’ afgesproken: 22 vastgelegde ambities om ondermijning tegen te gaan. Van die ambities is meer dan 80 procent gerealiseerd. Dat is iets om tevreden over te zijn, maar geen reden om nu stil te zitten. “Ten eerste moeten we ook werken aan de ambities die nog niet helemaal vervuld zijn. Maar het is ook geen stilstaand iets, want als het ene niet meer lukt, bedenken criminelen ook andere manieren om snel geld te verdienen of crimineel geld wit te wassen. Vandaar dat wij ook weer leren van andere regio’s die onze norm toepassen, maar die ook weer iets hebben verbeterd en aangescherpt waar nodig. Zo werken wij aan de Flevolandse norm 2.0.”

Constante alertheid

“Wij vechten met de handen op de rug, want criminelen hoeven zich niet aan allerlei regels te houden,” zegt Gebben. Toch ziet hij dat de strijd tegen ondermijning succesvol is. “Door als gemeenten te zorgen dat je instrumentarium op orde is en je constant alert bent op ondermijning, weten we het de georganiseerde criminaliteit daarbij wel heel lastig te maken. Ik denk dat wij in Flevoland, mede door de Flevolandse norm, een heel slecht ondernemersklimaat voor criminelen hebben.”

Omdat het gaat om preventie, en je niet weet wat er precies zou zijn gebeurd als je bepaalde maatregelen niet hebt of had genomen, is het lastig concreet te maken met voorbeelden. “Toch zijn die er wel. Ook in ons buitengebied hebben agrarische ondernemers folders in de brievenbus gekregen met de vraag of ze een leegstaande schuur of loods voor veel geld wilden verhuren.” Ondernemers die daar op ingaan, vinden vervolgens sloten op de schuur, zodat ze er niet meer in kunnen, en kunnen alleen maar raden wat er in de schuur gebeurt. “Maar als daar even later een drugslaboratorium in blijkt te zitten, zit jij als ondernemer wel met de gebakken peren. De criminelen zijn dan al lang gevlogen, maar jij bent verantwoordelijk voor die schuur en wat daar in gebeurde.”

Foto's: Jean Paul Gebben.  © Kees Bakker

Geplaatst op 11 mei 2023.

{jcomments on}