Een van de vele monumenten die bekeken kunnen worden tijdens Open Monumentendag, op zaterdag 13 september, is het vliegtuigwrak de Britse Avro Lancaster ED 357. Het is een bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog, die nu te vinden is op De Serpeling in Lelystad. Veel bommenwerpers en andere vliegtuigen stortten destijds neer in het IJsselmeer. De propeller ligt sinds 1965 in Dronten, het is verwerkt in het ‘Airgunners Monument’.

In de nacht van 11 op 12 juni 1943 werd de Avro Lancaster ED 357, onderweg van Düsseldorf naar de basis Wickenby, neergehaald boven het IJsselmeer. De viermotorige bommenwerper werd om 02.02 uur getroffen door het vuur van een Duitse nachtjager op ongeveer tien kilometer ten westen van Harderwijk. De Lancaster stortte neer in het IJsselmeer; twee bemanningsleden, Sparling en Pingle, overleefden door met hun parachute het toestel te verlaten. Zij werden later opgepakt en zijn krijgsgevangenen gemaakt. 

Straten vernoemd

“In 1980 is Bill Pingle, een bemanningslid van dit vliegtuig, in Dronten geweest om daar ook de straten ‘te openen’ die in Dronten Zuid zijn vernoemd naar de bemanningsleden”, vertelt Jolanda van Til, voorzitter van stichting 4 Mei Herdenking Dronten. De doorgaande weg heet de Lancasterdreef en de individuele straten dragen namen als Sparlinghof, Wardhof, Pinglestraat, Thomsonstraat, Osbornehof, Campbellhof en Boweshof. Allemaal vernoemd naar de bemanningsleden van de Avro Lancaster ED357. “Bij de afgelopen 4 mei-herdenking waren er nabestaanden van William Ward en James Leslie Osborne aanwezig.”

Uitwisseling met Edinburgh

Elk jaar vindt rond 11 november een uitwisseling plaats tussen het Almere College in Dronten en het Stewarts Melville College in Edinburgh. Een van de bemanningsleden van de Lancaster ED357, William Ward, heeft daar in Edinburgh op school gezeten. 

Leerlingen wonen de herdenking op Remembrance Day bij op het Stewart’s Melville College. “Ze brengen een bezoek aan de Common War Graves in Edinburgh en krijgen daar een rondleiding. Een rondleiding door de school, kennismaken met leerlingen van de school in Edinburgh en een bezoek aan Edinburgh Castle”, zegt Van Til. “Zo zie je dat het verhaal van William Ward verbindend is om met jongeren van nu stil te staan bij alles wat er in WOII is gebeurd.” 

“Wanneer leerlingen vanuit Schotland in Nederland komen, wonen ze de herdenking op 4 mei bij en brengen ze een bezoek aan het Airborne Museum in Oosterbeek en de begraafplaats daar. Daarnaast fietsen ze een rondje door de polder, bezoeken ze een aantal crashpalen, de Airgunners Room en het Aviodrome”, zegt Van Til. 

Verdere activiteiten

Verder kan je, ook in het teken van Open Monumentendag, op zondag 14 september andere vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog bekijken tijdens de Lely-Fietstocht. Hierbij kom je ook langs monumenten van ‘de Steentijd met Swifterbanters’, het Werkeiland, de stad en scheepswrakken. Naast cultuur kom je ook veel natuur tegen, zoals de Oostvaardersplassen, het Natuurpark en de Knardijk, een belangrijke ecologische verbindingszone.

Foto Rob Stephens CC BY-ND 3.0