Het Apollo Ensemble brengt komende zondag (30 november)  in het AGORA Theater de voorstelling Hof van Berlijn, een programma dat volgens medeoprichter Marion Boshuizen draait om de rijke muziektraditie aan het 18de-eeuwse Pruisische hof. “In de achttiende eeuw waren in Duitsland allemaal kleine vorstendommen, en Frederik de Grote was daar aan de macht,” zegt ze. “Hij hield zich natuurlijk bezig met het besturen van zijn staat, maar hij was ook een ontzettend groot kunst- en cultuurliefhebber en hij speelde heel goed fluit.”

Volgens Boshuizen was muziek in die tijd heel belangrijk aan het hof. Frederik de Grote organiseerde in zijn paleis in Potsdam regelmatig muziekavonden, waarbij hij zelf meespeelde en zich liet omringen door talentvolle musici en componisten. Het Apollo Ensemble belicht in deze voorstelling componisten die in Berlijn werkten of door Frederik werden bewonderd.

Daarbij komt onder anderen Carl Philipp Emanuel Bach aan bod, zoon van Johann Sebastian Bach. “We denken vaak: Johann Sebastian Bach was de grote componist en zijn zoons deden ook wat,” zegt Boshuizen, “maar in die tijd maakte Carl Philipp echt naam. Hij heeft ook veel fluitmuziek geschreven.” Hij komt ook terug in de voorstelling, zegt Boshuizen. “Daar is een heel leuk verhaal vandaan gekomen. Dat ga ik ook vertellen, en ik speel een stuk dat gaat over wat er toen op die middag is gebeurd.”

Versieringen

Het ensemble treedt in deze voorstelling aan met drie musici: Robert de Bree op blokfluit en barokhobo, Thomas Oltheten op fagot en Boshuizen zelf op klavecimbel. Er waren belangrijke stijlkenmerken in de muziek van die tijd. Zo legt Boshuizen uit: “Als je een stuk voor een tweede keer speelde, maakte je versieringen. Die kunst stond heel hoog aangeschreven, mensen konden dat heel goed.” Het Apollo Ensemble past die traditie in dit programma toe.

De voorbereiding voor Hof van Berlijn begon ruim een jaar geleden. “Je bent erover aan het denken: wat zullen we gaan doen? De een komt met een stuk, de ander met een stuk,” zegt Boshuizen. Zij speelt zelf onder andere een groot solostuk. “Wij zijn zelf heel enthousiast over de muziek die we spelen. En ik vind het leuk om mensen een beetje een idee te geven van de tijd. Je kunt je voorstellen hoe in dat paleis, bij kaarslicht, die concerten werden uitgevoerd en dat mensen daar hele genoeglijke avonden aan beleefden.”

Weihnachtsoratorium

Boshuizen is sinds de oprichting in 1992 verbonden aan het ensemble. Ze vindt het moeilijk om één hoogtepunt uit te lichten is, al noemt ze wel één project dat opnieuw op de agenda staat: de zesdelige uitvoering van Bachs Weihnachtsoratorium tijdens de kerstdagen, precies zoals Bach het voor afzonderlijke dagen componeerde. “Dat was 21 jaar geleden ontzettend leuk, en nu gaan we dat weer doen,” zegt ze. “Heel bijzonder dat het kan, want zo’n project is duur om te maken.”

Met Hof van Berlijn wil het Apollo Ensemble het publiek een inkijk geven in een tijd waarin muziek een belangrijke rol speelde in het hofleven. “Ze hadden geen tv of radio,” zegt Boshuizen. “Wat deden ze op hun avonden? Nou, ze maakten veel muziek.”

Het schilderij hieronder is een fluitconcert aan het hof, een eeuw later geschilderd door Adolph Menzel.