Voor het eerst sinds 21 jaar brengt het Apollo Ensemble een reeks kerstconcerten. Volgens medeoprichter Marion Boshuizen was het 'altijd een droom om het nog eens te doen. “Maar de financiële middelen ontbraken en het kost de organisatie heel veel werk, ook voor de uitvoerende musici.” Nu is het ensemble vanaf eerste kerstdag tot en met 6 januari bezig met een serie van zes concerten, verspreid over Lelystad, Almere en Amsterdam, die ieder een uniek programma hebben.

“Normaal gesproken bedenk je een programma dat je zes keer speelt, maar dit zijn zes unieke programma’s. Ieder programma gaat maar één keer,” zegt Boshuizen. “Dit doet niemand en het is ook gekkenwerk, maar dat maakt het wel heel leuk.”

Afzonderlijke cantates

De serie volgt precies het verloop van het kerstverhaal zoals dat door Johann Sebastian Bach is verwerkt in zijn Weihnachtsoratorium. Boshuizen legt uit dat Bach het werk bewust in zes afzonderlijke cantates, muzikale delen, schreef. Elk is bedoeld voor een specifieke feestdag. “Vanaf eerste kerstdag tot en met Driekoningen heb je het kerstverhaal dat je in brokjes voorgeschoteld krijgt.”

Volgens haar is het juist vreemd dat het oratorium tegenwoordig vaak in één lange zit wordt uitgevoerd. “Als je die achter elkaar doorspeelt dan ben je drie uur bezig. En stukken eruit laten is ook vreemd, want dan laat je een stukje van het verhaal weg.”

Boshuizen beschrijft hoe elke cantate een eigen karakter heeft dat past bij de betreffende dag. Zo gebruikt Bach op eerste kerstdag trompetten, “want die kondigen eigenlijk een koninklijke geboorte aan.. Op de tweede dag verdwijnen de trompetten en klinkt de muziek van de herders: “Dan hoor je landelijke muziek, met veel meer fluiten en hobo’s.” De cyclus eindigt uiteindelijk weer feestelijk. “Op 6 januari, Driekoningen, komen de trompetten ook weer terug. Dat is grappig: het begint en eindigt ook met trompetten.”

Bij het concert op 1 januari klinken veel hoorns. “Die instrumenten hebben een heel andere functie. Het heeft iets edels, maar kondigt ook vaak iets aan, bijvoorbeeld gevaar. Op de achtste dag kreeg je volgens Joodse traditie je naam, en 1 januari is precies de achtste dag na eerste kerstdag.”

Online adventkalender

Parallel aan de concertreeks deelt het ensemble deze maand ook videofragmenten in een adventkalender op sociale media. Tot en met 24 december verschijnt er dagelijks een kort filmpje. “Die filmpjes worden gemaakt door de mensen die meewerken: de zangers, de musici. Iedereen zegt iets over zijn of haar lievelingsstuk, of wat er bijzonder is aan het instrument dat diegene bespeelt, of waarom het zo leuk is om dit project te doen.” De video’s duren ongeveer een minuut. “Het is echt leuk om op te nemen, maar ook om naar te kijken.

De afgelopen dagen organiseerde het Apollo Ensemble ook nog drie identieke workshops, waarin deelnemers samen stukken uit het Weihnachtsoratorium leerden zingen en spelen. Tijdens de workshops werden de muziekstukken uitgelegd en ingestudeerd, en kregen deelnemers achtergrondinformatie over de programma’s. Aan het einde van elke workshop volgde een korte presentatie.

Het hele project heel bijzonder, zegt Boshuizen. “Je bent een paar weken met elkaar aan het werken, je ziet elkaar iedere dag.”

Meer informatie over de concerten en kaarten zijn te krijgen op de site van het ensemble.