Vanaf morgen tot vandaag over een week (10-16 november) wordt in Lelystad en Zeewolde het eerste Zero Waste Festival gehouden: bewuster omgaan met afval en het verminderen van verspilling. “We willen vooral laten zien hoe je afval kunt voorkomen,” zegt Elisah Pals, oprichter van de organiserende stichting Zero Waste Nederland. “Veel mensen denken bij afval vooral aan beter scheiden, maar nog niet aan het voorkomen van afval aan de voorkant. Dat laatste  is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor je portemonnee.”

Bezoekers kunnen tijdens het festival onder andere deelnemen aan een kookworkshop om salsa of zuurkool te maken die je lang goed kunt houden. Ook kunnen deelnemers leren hoe ze verpakkingsvrij boodschappen kunnen doen, of waar je terecht kunt bij een repair café. “Er is echt voor iedereen wat te doen,” zegt Pals. “Of je nu iets leuks wilt doen met kinderen, meer wilt leren over voedselverspilling of mee wilt helpen met het opruimen van zwerfafval.”

Het festival valt in dezelfde week als de Klimaatweek, wat volgens Pals een bewuste keuze was van de betrokken gemeenten. “Ook de gemeentes vinden het steeds belangrijker om iets te doen aan het voorkomen van afval. Afval scheiden alleen is niet genoeg, want we produceren simpelweg te veel. Recycling heeft zijn grenzen, dus we moeten echt kijken naar hoe we het kunnen voorkomen. Voorkomen is beter dan genezen — dat geldt hier ook.”

Sint

Ook aan Sint is gedacht. Er vindt deze week tweemaal een speelgoedruil plaats, waar speelgoed een nieuwe eigenaar kan vinden. Ook kunnen kinderen zelf een pietenmuts maken van hergebruikte stoffen, en op zaterdag is er de Pietenplogging, waar je al hardlopende met Pieten zwerfafval kunt opruimen.

Volgens Pals is het festival niet alleen bedoeld voor mensen die zich al bezighouden met duurzaamheid. “We willen laten zien dat het leuk en verrijkend kan zijn,” legt ze uit. “Zelf iets maken of herstellen geeft voldoening, en vaak bespaar je er ook nog geld mee. Ook als je helemaal niks hebt met duurzaamheid of klimaat, is dit festival iets voor jou.”

En er is ruimte voor lokale initiatieven. “We willen dat bezoekers ontdekken wat er in hun eigen omgeving allemaal gebeurt. Er zijn zoveel plekken waar waardevolle dingen worden gedaan met spullen die anders zouden worden weggegooid. Dat is niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de gemeenschap.”

Financiële voordelen

Ze wijst erop dat afvalvermindering ook financiële voordelen heeft. “We maken met z’n allen veel meer afval dan nodig is, en dat wordt alleen maar duurder. De afvalstoffenheffing gaat overal omhoog, maar dat is niet nodig als we slimmer omgaan met wat we al hebben.”

Pals deelt een paar makkelijke tips om zelf aan de slag te gaan. “Alles wat je koopt, wordt ooit afval,” benadrukt ze. “Kijk dus hoe je meer gebruik kunt maken van wat je al hebt en minder verleid wordt om nieuw te kopen. Een nee-neesticker op de brievenbus helpt al om minder reclame te ontvangen. Ook kun je slimmer omgaan met voedsel door eerst te kijken wat er snel op moet in je koelkast in plaats van onnodige boodschappen te kopen.”

Wie kleding wil vernieuwen zonder iets nieuws te kopen, kan kleding ruilen. “Ook in Lelystad en Zeewolde is er een initiatief waarbij je een tas met kleding van anderen krijgt, de kledingruiltas. Je pakt eruit wat je leuk vindt, vult hem aan met wat jij niet meer draagt en geeft hem weer door aan de volgende in de kring. Zo krijg je steeds iets nieuws thuisbezorgd, zonder iets te hoeven kopen. En het is volledig gratis!”

Met het Zero Waste Festival hoopt Stichting Zero Waste Nederland dat meer mensen ontdekken hoe eenvoudig en leuk het kan zijn om minder afval te produceren. “Dat begint al bij kleine, haalbare stappen in het dagelijks leven.” h